Dapps là gì? Tìm hiểu chi tiết về dApp từ A – Z

Nếu bạn tìm hiểu về thế giới tiền điện tử, chắc hẳn bạn sẽ ngày thấy cụm từ “dApp” hoặc “dApps” xuất hiện rất nhiều. Vậy cụ thể Dapps là gì, nó có ứng dụng như thế nào trong ngành công nghiệp tiền điện tử? Đâu là dApps nổi tiếng nhất, hoặc blockchain nào có nhiều dApps hoạt động nhất vv..vv… Tất cả sẽ được chúng mình giải thích chi tiết ở nội dung bài viết dưới đây.

Tìm hiểu Dapp, Dapps là gì?

Dapps là gì?

dApps có nghĩa là các ứng dụng phi tập trung chạy trên các blockchain, và chúng hoạt động dựa trên các hợp đồng thông minh. Dapps có đặc điểm là không có trung gian, nằm ngoài tầm kiểm soát của cơ quan có thẩm quyền, và chúng được phát triển cho nhiều mục đích khác nhau, nhưng chủ yếu là game, tài chính, truyền thông xã hội vv..v…

*** Có thể bạn chưa biết: các dApps thuộc lĩnh vực tài chính thì người ta thường gọi là Defi.

Điều đặc biệt của dApp so với những ứng dụng thông thường:

• Không thể tắt được.
• Không có thời gian chờ, thời gian tất.
• An toàn hơn trước các cuộc tấn công, hack.
• Không thuộc sở hữu của bất kỳ ai.

Để giúp bạn hiểu rõ hơn về dApps là gì, hãy cùng hình dung ví dụ:

• Những ứng dụng thông thường nổi tiếng như Uber, Twitter, Facebook…, chúng chạy trên một hệ thống máy tính do một tổ chức sở hữu và điều hành, nên tổ chức đó toàn quyền đối với việc hoạt động của ứng dụng đó. Có thể có nhiều người dùng, nhưng vẫn bị kiểm soát bởi một tổ chức.

• Trong khi đó, một dApp, ví dụ như BitTorrent, nơi người dùng có thể thoải mái tải lên và kiểm soát dữ liệu của họ, không ai có thể xóa, quản lý, can thiệp được, kể cả chính những người tạo ra dApp đó. Đó chính là sự khác biệt.

DApps được ra đời như thế nào?

Trong khi Bitcoin ( BTC ) là mạng blockchain đầu tiên, công nghệ này đã phát triển vượt xa so với một giao dịch tài chính đơn giản. Sau đó, Vitalik Buterin và các đồng nghiệp của ông tạo ra Ethereum (ETH) vào năm 2013, đặt mục tiêu vào một thứ rộng lớn hơn nhiều – một cách sống phi tập trung.

Buterin đã hình dung ra một mạng internet dựa trên blockchain, nơi người dùng có quyền kiểm soát thay vì các tập đoàn, tổ chức nào đó. Để làm như vậy, Ethereum sẽ cung cấp năng lượng cho những câu lệnh “if-then” tự động, hay còn gọi là hợp đồng thông minh. Các hợp đồng này là bất biến, vì các quy tắc đã được đưa vào mã của chúng. Điều này có nghĩa là bất kỳ bên nào cũng có thể giao dịch mà không cần trung gian, loại bỏ nhu cầu về các nền tảng tập trung.

Điều thú vị là, năm 2014 đã có một báo cáo xác định DApp được hành, tên là “Lý thuyết chung về các ứng dụng phi tập trung, Dapps”. Nó được viết bởi nhiều tác giả có kinh nghiệm trong không gian tiền điện tử như David Johnston và Shawn Wilkinson.

Họ đã định nghĩa DApps là gì, và nhấn mạnh rằng nó có những tiêu chí sau:

• DApp phải có mã nguồn mở và hoạt động mà không có sự can thiệp của bên thứ ba. Nó phải được người dùng kiểm soát, và họ đề xuất và bỏ phiếu cho những thay đổi được thực hiện tự động.

• Tất cả thông tin phải được lưu trữ trong một mạng lưới blockchain có thể truy cập công khai. Phi tập trung là chìa khóa chính.

• DApps phải có một số loại token mật mã để truy cập và họ phải thưởng cho những người đóng góp token nói trên.

• DApp phải có phương pháp đồng thuận tạo ra các token, chẳng hạn như bằng chứng công việc (PoW) hoặc bằng chứng cổ phần (PoW).

Từ đó, bài báo phân loại ba “loại” hoặc “Layer” DApp dựa trên cách người dùng tương tác với chúng.

• DApp Layer1: tự tồn tại trên blockchain của riêng chúng. Các dự án phổ biến nhất là loại DApp này, chẳng hạn như Bitcoin, chẳng hạn. Ví dụ, chúng yêu cầu một thuật toán đồng thuận và các quy tắc tích hợp.
• DApps Layer2: thường được xây dựng trên Layer2, khai thác sức mạnh của blockchain đã nói. Thường được coi là giao thức, chúng sử dụng token cho các tương tác. Giải pháp mở rộng quy mô được xây dựng trên Ethereum là một ví dụ điển hình về DApp Layer2. Các giao dịch có thể xử lý trên Layer 2 này trước khi thực hiện với lớp Layer 1.
• DApp Layer3: được xây dựng trên Layer2, thường chứa thông tin cần thiết để hai phần kia tương tác. Nó có thể lưu trữ các giao diện lập trình ứng dụng (API) và các tập lệnh cần thiết cho Layer 1 và Layer 2 hoạt động. Ví dụ: giao thức Layer 3 có thể chứa nhiều DApp Layer khác nhau, tạo điều kiện thuận lợi cho trải nghiệm người dùng thông qua tất cả chúng.

Tóm lại, bài báo định nghĩa DApp là các ứng dụng khác nhau được cung cấp bởi một blockchain cốt lõi. Một số có thể xây dựng trên Layer ban đầu đó, nhưng tất cả chúng đều được coi là DApp nếu đáp ứng các tiêu chí đã đề cập ở trên.

Tầm quan trọng của DApps là gì?

Với các dApp, người dùng sẽ được tận hưởng các ưu điểm khác biệt so với những ứng dụng thông thường, đó là:

♥ Bảo vệ quyền riêng tư của người dùng: Bạn sẽ không phải gửi thông tin cá nhân của mình để sử dụng chức năng mà ứng dụng cung cấp. DApps sử dụng hợp đồng thông minh để hoàn thành giao dịch giữa hai bên ẩn danh, không sợ lừa đảo, không cần trung gian.

♥ Có thể trở thành một nền tảng truyền thông xã hội: Nơi mà nó sẽ biến thành một mạng xã hội phi tập trung, không ai có thể kiểm duyệt nội dung, xóa bài đăng, chặn tin nhắn vv..vv…

♥ Nhờ Dapps và công nghệ blockchain, bạn có thể sử dụng một hệ sinh thái tài chính mới – Defi, và dễ dàng truy cập vào bất cứ sản phẩm dịch vụ, tài chính nào. Bạn có thể vay tiền, cho vay, cho dù bạn ở bất cứ đâu, quốc gia nào, không ai cản trở được bạn.

♥ DApp cũng có thể áp dụng cho hầu hết mọi ngành, như trò chơi, y tế, quản trị và thậm chí là lưu trữ tệp. Việc sử dụng DApp gần như không khác so với các ứng dụng truyền thống, nhưng người dùng sẽ được hưởng lợi nhiều hơn.

♥ Dapps cũng giúp cho các giao dịch trở nên nhanh chóng, tức thì, không có độ trễ, và hơn hết là không mất chi phí giao dịch.

♥ Hơn bất cứ điều gì, lợi thế đáng kể nhất của Dapps là chúng được phân cấp. Tất cả chủ sở hữu sản phẩm phần mềm đều đã trải qua thời gian chết của web, vi phạm bảo mật cũng như các lỗi và lỗi khác. Dapps ở đây để giải quyết nhiều vấn đề đó.

DeFi chỉ là một ví dụ về loại thay đổi mà Dapps có thể cung cấp. Dapp có thể tạo thị trường ngang hàng như Amazon và eBay, lưu trữ đám mây ngang hàng như Dropbox hoặc Google Drive và thậm chí là thị trường ứng dụng ngang hàng như Apple App Store và Google Play. Nhìn chung, họ có thể làm việc để định hình lại bối cảnh kinh doanh thông qua phân quyền. 

Nhược điểm của DApps là gì?

Mặc dù các dApps có thể cho thấy một tương lai không còn các tập đoàn trung gian, nhưng hiện tại có một số vấn đề lớn mà dApp đang phải đối mặt.

♦ Đầu tiên, việc thiếu cơ quan trung tâm có thể đồng nghĩa với việc cập nhật và thay đổi nền tảng chậm hơn. Rốt cuộc, một bên có thể chỉ cần cập nhật ứng dụng của họ khi họ muốn. Tuy nhiên, một DApp đòi hỏi sự đồng thuận của đa số từ ban quản trị – ngay cả đối với một bản sửa lỗi nhỏ. Quá trình này có thể mất vài tuần hoặc thậm chí vài tháng khi người dùng tranh luận về ưu và nhược điểm của bất kỳ cải tiến nào.

♦ Khó sửa đổi: Việc sửa đổi mã là một hạn chế khác của dApps. Sau khi được triển khai, một dApp có thể sẽ cần những thay đổi liên tục nhằm mục đích cải tiến hoặc sửa lỗi hoặc rủi ro bảo mật, nhưng những dữ liệu đã xuất bản lên blockchain gần như rất khó sửa đổi.

♦ Ngoài ra, DApps đòi hỏi phải có lượng người dùng đủ lớn để nó hoạt động bình thường. Họ cần các node, quản trị và cần người dùng để tương tác với nó.

♦ Việc truy cập DApps có thể khá khó khăn trong giai đoạn đầu này và nhiều người còn chưa biết đến tầm quan trọng của các dApp, vì vậy họ vẫn ưu tiên sử dụng các ứng dụng truyền thống hơn.

♦ Chưa thân thiện với người dùng: Trong tương lai, việc truy cập DApp có thể chỉ cần tải xuống. Nhưng hiện tại, người dùng phải tải xuống trình duyệt hỗ trợ DApp, gửi tiền điện tử cần thiết đến ví đó và tương tác từ đó. Mặc dù người dùng hiểu biết về công nghệ sẽ không gặp vấn đề gì với điều này, nhưng đại đa số mọi người sẽ không biết bắt đầu từ đâu.

Dapps được ứng dụng thế nào trong đời sống?

DApps hiện đã được ứng dụng trong hầu hết tất cả các ngành. Hãy cùng chúng mình điểm lại những gì dApps đã làm được cho thế giới của chúng ta nhé:

Lĩnh vực tài chính

Những người kiếm tiền và những người đi vay có thể sử dụng DApps để thực hiện công việc kinh doanh của họ. Với ngân hàng, người cho vay kiếm được một mức lãi suất nhất định dựa trên số tiền họ tiết kiệm được. Một người tiết kiệm càng nhiều thì ngân hàng cho vay càng nhiều và cả hai bên càng có lãi về mặt tiền lãi. Tuy nhiên, ngân hàng, hoạt động như một thực thể tập trung, thực hiện một khoản cắt giảm lớn hơn những gì người cho vay có thể muốn, chỉ đơn giản là cung cấp không gian để lưu trữ tiền.

Trên DApp, người cho vay kiếm được 100% tiền lãi của họ vì không có trung gian thanh toán. Điều đó và họ có quyền kiểm soát nhiều hơn đối với các khoản vay, đồng thời kiếm được token từ nền tảng mà họ chọn để cho vay. Đối với người đi vay, họ có nhiều quyền lợi hơn về lãi suất phải trả cũng như thời gian trả. Thật vậy, một số nền tảng cho phép người vay mất vài tháng hoặc thậm chí nhiều năm để trả lãi, miẽn là họ đáp ứng ngưỡng thanh toán tối thiểu.

Truyền thông xã hội

Người dùng được hưởng lợi rất nhiều từ các dApps trên mạng xã hội. Trước hết, không có ai kiểm duyệt các bài đăng, nghĩa là tự do ngôn luận. Tuy nhiên, nếu có một số bài đăng có vấn đề, cộng đồng có thể bỏ phiếu yêu cầu gỡ chúng xuống.

Những người có ảnh hưởng cũng có thể kiếm được nhiều tiền hơn. Các DApp trên phương tiện truyền thông xã hội có thể có hệ thống tính tiền tích hợp bằng cách sử dụng token của nó và người dùng có thể chạy quảng cáo và kiếm tiền.

Lĩnh vực chơi game

Chơi game luôn là một trường hợp sử dụng DApps khá thú vị. dApps ra đời dẫn tới việc xuất hiện những khái niệm gamefi, game play to earn. Thay vì chỉ chơi game thông thường, thì người chơi có thể sở hữu các tài sản, nhân vật game dưới dạng NFT, và không ai có quyền kiểm soát nó, kể cả những nhà phát triển trò chơi.

Thị trường NFT cho các dòng gamefi này khá phát triển, nên người chơi có thể bán các NFT và kiếm thu nhập cho mình.

Bầu cử và quản trị

Trong hầu hết các trường hợp, bỏ phiếu là một quá trình khá phức tạp. Nó thường bao gồm các bước xác nhận khác nhau – và một số không thể tiếp cận được đối với những công dân không có nhà ở thích hợp hoặc những người đang gặp vấn đề khác. Đó là chưa kể đến hoạt động giả mạo và bất hợp pháp tương tự.

DApp bỏ phiếu có thể mở ra quy trình cho tất cả nhờ các hợp đồng thông minh. Về cơ bản, cộng đồng có thể bỏ phiếu cho một danh sách các đề xuất. Sau đó, họ có thể thiết lập khung thời gian, chẳng hạn như 24 giờ, để người dùng “đặt cược” phiếu bầu của họ bằng các token. Các phiếu bầu được lưu trữ trong một mạng lưới phi tập trung, làm cho chúng bất biến và không thể sửa đổi kết quả.

Ngoài ra, dApps còn xuất hiện trong rất nhiều lĩnh vực khác. Nếu tổng kết theo wikipedia, thì dApp được chia thành 17 danh mục: trao đổi, trò chơi, tài chính, cờ bạc, phát triển, lưu trữ, rủi ro cao, ví, quản trị, tài sản, danh tính, truyền thông, xã hội, an ninh, năng lượng, bảo hiểm và sức khỏe.

Một số câu hỏi thường gặp về dApps

Ý nghĩa đầy đủ của từ dApps là gì?

DAPPS là viết tắt của năm mục tiêu sau: Dated, Achievable, Personal, Positive and Specific.

Dịch lần lượt là: Có thời hạn,  Có thể đạt được, Cá nhân, Tích cực và Cụ thể.

Có bao nhiêu dApps tất cả?

Tính đến 2/2022, có hơn 4000 dApps đang được hoạt động và phát triển. Con số này chắc chắn sẽ tăng lên từng ngày, từng giờ.

Blockchain nào có nhiều dApps nhất?

Hiện tại, đó là Ethereum, với hơn 3100 dApps đang hoạt động trên blockchain của nó (tính đến thời điểm viết bài).

Các blockchain khác có thể kể đến: BSC (Binance Smart Chain), Solana, Tron, Polygon, Avalanche, Hive, EOS…

dApp phổ biến nhất hiện nay là gì?

Đó là Uniswap, PancakeSwap, 1inch, Curve, MarkerDao, OpenSea, MetaMask, Axie Infinity…

Website nào thống kê các dApps?

Có nhiều website, nhưng có 2 website mình đánh giá tốt nhất, đó là: Dappradar.com và Dapp.com

Bitcoin có phải là dApp không?

Bitcoin là đồng tiền điện tử đầu tiên, và cũng là một ví dụ về DApp.

dApps có tương lai không?

Trước mắt thì khó có khả năng dApps có thể thay thế được hoàn toàn các ứng dụng tập trung. Tuy nhiên với những lợi thế hiện có, dApps sẽ dần phát triển, và chỉ có thời gian mới có thể trả lời chính xác được.

Tham khảo thêm một số thuật ngữ liên quan khác:

• Blockchain là gì?
• Coin nền tảng là gì?
• Web 3.0 là gì?

Không thể phủ nhận tầm quan trọng của dApps trong thế giới tiền điện tử hiện nay. Vì vậy, mong rằng qua bài viết này, bạn đã hiểu được dApps là gì & tầm quan trọng của nó trong đời sống. Nếu có gì thắc mắc hay bổ sung, hãy để lại comment bên dưới bài viết để cùng thảo luận với chúng mình nhé.