Tokenomics là gì? Cách phân tích tokenomics chi tiết A – Z

Tokenomics là một thuật ngữ đã trở nên phổ biến trong vài năm trở lại đây. Các dự án có tokenomics được thiết kế tốt sẽ có nhiều khả năng thành công trong dài hạn hơn, vì đội ngũ của nó đã thực hiện tốt việc khuyến khích nhà đầu tư mua và giữ token của mình lâu dài. Ngược lại, những dự án có tokenomics kém chắc chắn sẽ thất bại, vì mọi người nhanh chóng bán token khi thấy xuất hiện bất cứ điều gì rắc rối. Vậy cụ thể tokenomics là gì? Học cách xem và phân tích tokenomics thế nào cho đúng? Hãy cùng chúng mình đi tìm hiểu chi tiết ở nội dung bài viết dưới đây nhé.

Tìm hiểu Tokenomics là gì?

Tokenomics là gì?

Tokenomics là thuật ngữ được ghép bởi hai từ Token (Tiền mã hóa) và Economics (Kinh tế học). Vì vậy, Tokenomics có nghĩa là nền kinh tế của tiền mã hóa (hay là nền kinh tế của đồng coin mà bạn đang xem xét).

Tokenomics thể hiện bản chất mô hình kinh tế học của các tài sản Crypto trong thế giới Blockchain. Cụ thể hơn, với mỗi dự án, đội ngũ phát triển sẽ thiết kế số lượng token sao cho phù hợp với cơ chế vận hành. Sau khi thiết kế, các token sẽ được phân bổ ra sao, lịch trình mở khóa như thế nào, có chính sách đốt token hay không…, tất cả đều là những thứ liên quan đến tokenomics

Để một dự án coin hoạt động tốt, ngoài việc sở hữu một công nghệ tốt, thì dự án đó phải thiết kế tokenomics sao cho hợp lý. Tokenomics thường được thiết kế trong giai đoạn đầu của dự án và nó đóng vai trò quan trọng trong việc vận hành dự án hoạt động. Những dự án chưa có kinh nghiệm thì việc tokenomics được thiết kế không hợp lý sẽ gây ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của dự án.

Tầm quan trọng của Tokenomics là gì?

Để hiểu rõ hơn về khái niệm tokenomics là gì, hãy cùng chúng mình đi sâu hơn vào tầm quan trọng của chúng. Thông thường, nếu bạn đầu tư vào một dự án coin, thì sẽ gồm các phần tham gia sau:

1. Đội ngũ và cố vấn
2. Nhà tài trợ ban đầu
3. Nhà đầu tư lớn (cá mập, các quỹ đầu tư)
4. Exchanges (Sàn giao dịch)
5. Market Makers (Nhà tạo lập thị trường, là nhân tố đóng vai trò quan trọng trong việc điều khiển, điều tiết giá thị trường)
6. Nhà đầu tư nhỏ lẻ, là những người như chúng ta

Vậy ai sẽ làm chủ trong ván cờ này? Đó chính là các nhà tạo lập, nhà phát triển và những quỹ đầu tư lớn. Và chúng ta – những nhà đầu tư nhỏ thực chất đang tham gia vào cuộc chơi của các nhân tố đầu tiên.

Thứ chúng ta mua là token và đặt niềm tin của nó. Nhưng token đó lại được xây dựng bởi các developer, builder, market maker sừng sỏ. Trong ngắn hạn, thị trường crypto là Zero-sum game, tất cả đều muốn kiếm tiền, vậy ai sẽ là người mất? Tokenomics sẽ là lời giải thích cho bạn về cách vận hành này. Nếu bạn nhìn một dự án mà lượng token được bán sớm cho các nhà tài trợ, hoặc được cá mập nắm giữ nhiều thì rất có thể bạn chỉ là “con mồi” cảu họ.

Bên cạnh đó, nếu một dự án coin kiểm soát không tốt số lượng token phân bổ trên thị trường, thì sau một thời gian nó sẽ bị lạm phát rất lớn. Bạn có muốn bạn mua một đồng coin, sau 1 thời gian nó lại tung ra thị trường số lượng nhiều gấp 2, gấp 3 không? Chắc chắn là không rồi, vì nó sẽ bị giảm giá không phanh.

Chính vì vậy, hiểu rõ được tokenomics là gì và cách các dự án vận hành tokenomics của các đồng coin sẽ là một điều hết sức quan trọng trong quá trình đưa ra quyết định đầu tư.

Hướng dẫn đọc, phân tích tokenomics

Phần này là phần khá dài, nhưng nó sẽ rất cần thiết cho mọi người, chính vì vậy mọi người đừng bỏ lỡ nhé. Thông thường khi xem xét tokenomics của một dự án, bạn sẽ cần quan tâm đến thông tin sau:

Token Supply (Lượng cung)

Nếu bạn tra cứu thông tin trên CoinMarketCap hoặc Coingecko, sẽ thấy 3 khái niệm liên quan đến lượng cung của đồng coin nó, bao gồm:

Total Supply là tổng cung hay tổng lượng Coin/Token đang được lưu thông và đang bị khoá, trừ đi lượng Coin/Token đã bị đốt cháy. Tổng cung sẽ được chia làm 2 loại:

• Tổng cung cố định: lượng cung tối đa ban đầu được định sẵn và không thay đổi. Nhiều đồng coin có tổng cung cố định. Ví dụ: tổng cung ban đầu của Bitcoin là 21 triệu BTC, của Uniswap là 1 tỷ UNI…
• Tổng cung không giới hạn: có thể tăng hoặc giảm trong quá trình dự án hoạt động. Nó có thể tăng lên do đào (Ví dụ ETH  phụ thuộc vào hiệu suất của mạng lưới Ethereum hoạt động như thế nào), hoặc giảm do quá trình đốt coin (Ví dụ BNB có tổng cung ban đầu khoảng 200 triệu BNB nhưng sau đó chỉ còn 100 triệu BNB do bị đốt.).
• Tổng cung liên tục thay đổi theo cơ chế Issue-Burn. Đa phần nằm ở các Stablecoin như USDT, USDC, DAi…

Circulating Supply: là lượng cung đang được lưu thông trên thị trường (tức là hiện tại có bao nhiêu đồng coin đã được mở khóa và có thể giao dịch, không bị đốt).

Max Supply: Là một khái niệm mà Coingecko và CoinMarketCap đã bổ sung thêm, nhưng nó hay bị nhầm với Total Supply. Thực tế, đây là xác định lượng số lượng token tối đa sẽ tồn tại, bao gồm cả những token sẽ được khai thác hoặc có sẵn trong tương lai.

*** Chúng mình thấy quan trọng nhất vẫn là Total Supply và Circulating Supply. Bạn hãy thử so sánh 2 lượng cung này, và trả lời được các câu hỏi ***

– Tổng lượng cung tối đa là bao nhiêu?

– Tổng lượng cung đang lưu hành là bao nhiêu, chiếm bao nhiêu % so với tổng cung tối đa?

– Những token chưa mở khóa sẽ được mở khóa ra sao, lịch trình thế nào?

Bản chất bạn cần hiểu được: một đồng coin sẽ tăng giá trị nếu số lượng đồng coin đó trên thị trường càng ngày càng ít đi. Ngược lại, nếu số lượng nó tăng lên nhanh chóng thì sẽ khiến chúng bị giảm giá nhanh chóng (đó còn gọi là lạm phát).

Bỏ qua những vấn đề về tiện ích, công nghệ, thì xét ở khía cạnh nguồn cung, bạn phải luôn nắm rõ được tổng cung đang lưu hành (Circulating Supply) và tổng lượng cung (Total Supply) sẽ thay đổi thế nào theo thời gian. Ưu tiên tìm những dự án: Circulating Supply/Total Supply càng cao càng tốt, có chế độ đốt coin, hoặc lịch trình phát hành coin vừa phải, không dồn dập.

Market Cap & Fully Diluted Valuation

Market Cap: là vốn hóa của dự án với số lượng token lưu thông trong thị trường tại thời điểm đó. Từ Circulating Supply, chúng ta sẽ tính ra được Market Cap.

• Market Cap = Circulating Supply * Token Price

Fully Diluted Valuation (FDV): là vốn hóa của dự án nhưng được tính với tổng số lượng token đang lưu thông và cả chưa được unlock của dự án. Từ Total Supply, chúng ta sẽ tính ra được FDV.

• FDV = Total Supply * Token Price

Tại sao vốn hóa ảnh hưởng đến tiềm năng tăng trưởng hơn giá? Ví dụ một dự án với token A có Market Cap là $10,000,000:

• Nếu dự án phát hành 10,000,000 A token ⇒ Mỗi A token = $1.
• Nếu dự án phát hành 10,000,000,000 A token ⇒ Mỗi A token = $0.001.

Số lượng token được phát hành có thể dao động chục nghìn đến vài tỷ token tuy nhiên vốn hóa mới là yếu tố quan trọng tác động đến khả năng tăng trưởng của token.

Thế nên, nhiều bạn thường có suy nghĩ đơn giản rằng, mua đồng coin mệnh giá rẻ thì càng dễ tăng giá. Ví dụ như Shiba Inu giá hiện tại là 0.00001169 USDT, nhưng điều quan trọng các bạn quên mất, đó là tổng cung của nó ban đầu là 1 triệu tỷ đồng SHIB. Trong khi đó, đồng YFI giá tận 8940 USDT, bạn có thể cho rằng nó quá đắt, nhưng bạn có biết tổng cung của nó hiện nay chỉ có 36,666 YFI tất cả?

Vì vậy, xem xét tokenomics là gì và tiềm năng của nó. Hãy nhìn vào vốn hóa thị trường. Một đồng coin có tiềm năng tăng giá nhiều trong dài hạn, cũng phải đáp ứng được yêu cầu là vốn hóa (market cap) không quá lớn. Còn trường hợp market cap đã quá cao thì khả năng để x2, x3 rất khó hơn những đồng coin cap nhỏ. Hơn nữa, nếu dự án coin của bạn chuẩn bị phát hành thêm nhiều đồng coin mới, thì chắc chắn giá của nó sẽ bị giảm đi đáng kể, chứ không thể giữ nguyên giá trị, bởi lúc đó sẽ đẩy vốn hóa lên rất cao.

Token Governance (Quản trị token)

Hiện tại trên thị trường có khoảng hơn 14,000 đồng coin khác nhau. Tuy nhiên không phải bất cứ token nào cũng theo cơ chế phi tập trung hoàn toàn như Bitcoin, mà có một số token/coin vẫn được quản trị theo cơ chế Centralized (tập trung). Mình sẽ phân ra 3 loại cơ bản:

• Decentralized (Token Phi tập trung) là những token có cơ chế quản trị hoàn toàn do cộng đồng quyết định và không bị áp lực quản trị bởi bất kỳ tổ chức nào. Ví dụ: Bitcoin, Ethereum,…
• Centralized (Token Tập trung) là những token có cơ chế quản trị do một tổ chức đứng đầu quyết định, họ có thể tác động lên tính chất dự án mà token đó đại diện cho. Thường đây là những dự án Full-backed stablecoin như Tether, TrueUSD; hoặc các token của sàn giao dịch như Huobi, FTX, hoặc các dự án có mô hình quản trị Centralized như Ripple,…
• Từ Centralized đến Decentralized: Ngoài ra cũng có những coin/token được xây dựng với cơ chế quản trị ban đầu là Centralized, sau đó được phân quyền dần cho cộng đồng.

Ví dụ: Binance Coin ban đầu được quản trị hoàn toàn bởi Binance. Nhưng sau một thời gian ra mắt Binance Smart Chain và chương trình “Validator Spotlight”, Binance đã dần phi tập trung hóa mạng lưới BSC và BNB token cho người dùng kiểm soát. Đây là một điểm cộng rất lớn.

=> Tiêu chí đánh giá tokenomics về khía cạnh quản trị, thì mình khuyên các bạn nên chọn đồng coin nào mà tính phi tập trung càng cao càng tốt. Chỉ có như vậy, nhà đầu tư mới bảo vệ được quyền lợi của mình nhiều nhất. Tránh những chủ dự án xây dựng những cơ chế vận hành để thu lợi nhiều nhất cho họ, sau đó bỏ rơi dự án.

Token Allocation (Phân phối token)

Token Allocation là nơi sẽ giúpbạn biết được tỷ lệ phân bổ token giữa các nhóm Stakeholder (nhóm có liên quan) có hợp lý hay chưa, cũng như sự tác động của chúng đến tổng quan dự án.

• Team : Đây là phần token dành cho đội ngũ phát triển dự án. Trong đây sẽ bao gồm lượng token của những thành viên đóng góp giá trị cho dự án như founder, developer, marketer, advisor,… Con số lý tưởng nhất thường là khoảng 20% tổng cung.

– Nếu tỷ lệ này quá thấp, đội ngũ dự án sẽ không có động lực để phát triển dự án lâu dài.

– Nếu tỷ lệ này quá cao, cộng đồng sẽ không có động lực hold token của dự án đó, vì token đang bị chi phối quá nhiều bởi một thực thể. Điều này gây ra một số vấn đề như tập trung quyền lực, khả năng bị làm giá cao.

• Foundation Reserve: Reserve là khoản dự trữ của dự án để phát triển sản phẩm hoặc các tính năng cho tương lai. Đây là khoản token không có quy định số lượng cụ thể, thông thường nó sẽ chiếm từ 20-40% tổng cung.
• Liquidity Mining: là khoản token được mint ra như phần thưởng cho những người dùng cung cấp thanh khoản cho các giao thức DeFi.
• Seed/Private/Public sale: Đây là số lượng token dành cho các đợt mở bán huy động vốn để phát triển sản phẩm. Thông thường dự án sẽ có ba đợt mở bán là Seed sale, Private sale và Public sale (chi tiết trong mục Token Sale).
• Airdrop/Retroactive: Để dự án thu hút được người dùng ban đầu, họ thường sẽ airdrop cho người dùng một phần rất nhỏ token allocation của dự án. Thông thường sẽ chiếm khoảng 1-2% tổng cung.
• Other Allocation: Tùy theo mỗi dự án mà họ sẽ có một phần Allocation dành cho một trường hợp cụ thể, đó có thể là Marketing, Strategic Partnership,… Thông thường Allocation tỷ trọng nhỏ và có thể bao gồm trong Foundation Reserve.

Tham khảo một số dự án coin qua các giai đoạn, mình nhận thấy chúng có một số sự khác biệt:

• 2017 – 2018: Public Sale chiếm hơn 50%, Insider chiếm ít. Ví dụ: ADA, ETH, XTZ, ATOM,…

• 2019 trở đi: Public Sale chiếm từ 20 – 30%, Insider chiếm tỷ trọng lớn nhất. Ví dụ: NEAR, AVAX, SOL,…

Trong đó: Public Sale là lượng token được mở bán cho cộng đồng, còn Insider bao gồm đội ngũ phát triển, các quỹ đầu tư…

Giải thích đơn giản, trước đây, token của các dự án không được ứng dụng nhiều trong hệ sinh thái và họ cần có nguồn vốn để có thể phát triển dự án. Còn ở thời điểm hiện tại, thị trường đã có sự xuất hiện của quỹ đầu tư lớn và token được ứng dụng nhiều trong nền tảng. Chính vì thế Insider và Foundation sẽ chiếm lượng lớn token có trên thị trường.

Token Releasen (Phát hành token)

Token Release là kế hoạch phân phối token ra thị trường lưu thông của một dự án. Tương tự như Token Allocation, Token Release ảnh hưởng rất lớn đến giá của token cũng như động lực hold token của cộng đồng. Hiện tại trên thị trường có 2 kiểu phân bổ token:

Phân bổ token theo lịch trình định sẵn

Mỗi dự án khác nhau sẽ có token release schedule khác nhau, tuy nhiên mình có thể phân loại thành các quãng thời gian như sau:

Dưới 1 năm: Các dự án có tốc độ release 100% token dưới 1 năm thể hiện đội ngũ của dự án không đồng hành lâu dài với sản phẩm họ xây dựng, và không thể tạo ra nhiều giá trị cho nền tảng cũng như token đó.

Từ 3 – 5 năm: Đây là khoảng thời gian lý tưởng nhất để release 100% token, bởi vì thị trường crypto có tốc độ thay đổi rất nhanh. Chính vì thế 3 – 5 năm là con số lý tưởng nhất để thúc đẩy động lực phát triển của team, cũng như động lực hold token từ cộng đồng.

Trên 10 năm: Ngoại trừ Bitcoin, thì các dự án có token release schedule lên đến 10 năm sẽ khó tạo động lực cho holder, bởi vì họ chịu sự lạm phát của token lên đến 10 năm và không ai đảm bảo rằng đội ngũ sẽ hoạt động hiệu quả trong khoảng thời gian đó.

=> Như vậy, số lượng token release phải được thiết kế để có thể cân bằng giữa 2 yếu tố sau:

• Quyền lợi của token holder khi hold token của nền tảng đó.
• Giá trị của số token được release mỗi ngày (lạm phát).
• Nếu như số lượng token bị release quá nhanh so với hiệu suất hoạt động của dự án, giá token sẽ có xu hướng giảm do người dùng không có động lực để nắm giữ token.

Phân bổ token theo nhu cầu sử dụng

Để giải quyết vấn đề lạm phát xảy ra quá nhanh so với kế hoạch ban đầu. Một số dự án đã chọn release token theo một tiêu chí cụ thể chứ không theo thời gian định sẵn nữa. Đây là cơ chế khá hay vì nó sẽ giúp ổn định giá của token hơn nếu như được áp dụng một cách hợp lý.

Ví dụ: MakerDAO cũng không có thời gian bổ token cụ thể. Tùy vào nhu cầu sử dụng thực tế trên nền tảng mà số lượng MKR sẽ được phân bổ một cách hợp lý ⇒ Có hoạt động Lending hoặc Borrowing thì MKR token mới được release.

Token Sale (Mở bán cổ phần token)

Token sale có thể xem là hình thức huy động vốn thông qua việc mở bán cổ phần tương tự các công ty trong thị trường truyền thống. Tuy nhiên, ở thị trường crypto, cổ phần sẽ được thay thế bằng token.

Nếu như các công ty truyền thống có khoảng 5 đợt gọi vốn, thì các dự án trong Crypto sẽ có khoảng 3 đợt mở bán token để gọi vốn. Thông thường giá trị định giá của công ty sẽ không cụ thể đối với từng ngành nghề, khu vực và quy mô. Tuy nhiên ở Series C, các công ty lớn mạnh hoàn toàn có thể định giá bản thân từ 100 triệu đô trở lên.

• Traditional Company: Pre-seed, Seed, Series A, Series B, Series C.
• Crypto Project: Seed Sale, Private Sale, Public Sale.

Đối với thị trường crypto, mức định giá trung bình sẽ thấp hơn vì đây là thị trường còn tương đối mới và có marketcap nhỏ hơn nhiều so với thị trường cổ phiếu của một số nước lớn.

Quá trình coin/token được mở bán từ Seed đến Public sale.

• Seed sale: là đợt mở bán token đầu tiên của dự án. Trong đợt mở bán này, đa số dự án đều chưa hoàn thiện sản phẩm. Các quỹ đầu tư vào Seed Sale đại đa số là những quỹ đầu tư mạo hiểm, họ chấp nhận rủi ro cao nhưng cũng sẽ được phần thưởng xứng đáng nếu như dự án thành công.
• Private sale: Nếu Seed sale chủ yếu là các quỹ đầu tư mạo hiểm, thì Private sale lại có sự tham gia của nhiều quỹ đầu tư lớn và có tiếng hơn.
• Public sale: là đợt mở bán token cho cộng đồng. Dự án có thể launch token dưới hình thức ICO như năm 2017, hoặc launch token nhờ vào những bên thứ ba dưới hình thức IEO hoặc IDO.
• Fair token distribution: Có nhiều dự án không mở bán thông qua bất kỳ hình thức nào, mà sẽ được phân phối thông qua các hoạt động như Airdrop, Testnet, Staking, Liquidity Providing,… Những việc này sẽ giúp dự án trở nên “bình đẳng” hơn đối với cộng đồng quan tâm và tiếp cận được người dùng nhiều hơn.

Một số Fairlaunch Project nổi bật có thể kể đến như: Sushiswap (SUSHI), Uniswap (UNI), Yearn Finance (YFI),… Họ không mở bán token dưới bất kỳ hình thức nào để raise fund trước mà sẽ phân phối token cho những người dùng thực sự của nền tảng.

Nếu như mức chênh lệch giá bán của mỗi đợt cao, những nhà đầu tư đến trước phải chịu thời gian lock lâu hơn. Ngược lại, những nhà đầu tư mua với giá cao hơn sẽ được unlock token sớm hơn. Nhưng cá nhân mình đánh giá một dự án tốt thì giá chênh lệch giữa Private sale/Seed sale và Public sale không được quá lớn, để tránh tình trạng bơm xả vào các nhà đầu tư mới tham gia.

Token Use Case (Công dụng token)

Có nhiều dự án khá tốt, nhưng token của họ lại không thực sự thu hút? Lý do tại sao? Có lẽ bởi token đó không có quá nhiều công dụng (ngoài việc đầu cơ).

Chính vì vậy, token Use Case là mục đích sử dụng của token, đây là yếu tố quan trọng nhất của một tokenomics giúp anh em có thể định giá một token trên thị trường, dựa trên quyền lợi mà token mang đến cho holder.

Thông thường Token sẽ có những chức năng sau:

• Staking: đa số các dự án đều hỗ trợ Staking đối với các native token của mình. Điều này tạo động lực cho người dùng nắm giữ token vì được phân phối thêm token như phần lãi. Nếu như không có cơ chế Staking, token holder sẽ phải chịu sự lạm phát vì mỗi ngày đều có một số lượng token mới được mint ra cung lưu thông. Ngoài ra, Staking cũng có thêm một lợi ích là giúp số lượng token lưu thông trên thị trường giảm đi, điều này làm giảm đi áp lực bán giúp giá dễ tăng trưởng hơn. Đối với các mạng lưới dùng cơ chế Proof-of-Stake, số lượng token được stake tăng lên cũng giúp mạng lưới trở nên phi tập trung hơn và an toàn hơn.

Ví dụ: Cardano (ADA) là tăng trưởng từ $0.2 lên $2 (tăng trưởng 1,000%) kể từ đầu năm 2021. Theo lý thuyết, để tăng trưởng được như thế, lượng vốn hóa đổ vào Cardano phải gấp 10 lần. Tuy nhiên, trên thực tế lại không như vậy, con số vốn hóa đổ vào Cardano thấp hơn rất nhiều. Điều khiến Cardano tăng trưởng mạnh thế đến là do 75% số Cardano đang lưu hành đã được Stake, điều này giúp áp lực bán ADA trên thị trường thấp, tạo động lực cho ADA tăng trưởng.

• Liquidity Mining (Farming): Đối với các DeFi token xuất hiện nhiều trong thời gian gần đây. Người dùng có thể sử dụng chúng để cung cấp thanh khoản cho các giao thức DeFi, ngược lại họ sẽ được thưởng native token của dự án.
• Phí mạng lưới (Transaction fee): Để thực hiện một giao dịch, người dùng cần phải trả phí cho mạng lưới, cụ thể hơn là các Validator để họ xác nhận giao dịch giúp mình. Mỗi mạng lưới blockchain sẽ có một native token riêng dùng để trả phí cho mạng lưới (thường là các dự án hoạt động trong lĩnh vực blockchain platform).

Ví dụ: Ethereum sử dụng ETH, Binance Smart Chain sử dụng BNB, Solana sử dụng SOL, Polygon sử dụng MATIC…

• Quản trị (Governance): chủ sở hữu token sẽ có thể đề xuất và biểu quyết cho những thứ liên quan sự thay đổi cho nền tảng họ tham gia. Các đề xuất có thể liên quan đến phí giao dịch, tốc độ mở khóa token, hoặc bất cứ thay đổi liên quan đến blockchain…
• Quyền lợi khác (Launchpad,…): Đây là một trong những yếu tố quan trọng giúp token được lưu thông và tạo động lực lớn để người dùng nắm giữ token. Các dự án Launchpad thông thường sẽ yêu cầu người dùng stake token để có thể tham gia vào các đợt mở bán, hoặc được quyền lợi tham gia chương trình bốc thăm giải thưởng NFT,…

Tokenomics của các đồng coin hàng đầu hiện nay

Bạn đã tìm hiểu về tokenomics là gì cũng cách đọc, cách phân tích các thông tin trong tokenomics. Giờ hãy cùng chúng mình tìm hiểu sơ qua một vài đồng coin top đầu hiện nay, để xem chúng có tokenomics hoạt động ra sao mà luôn được nhiều nhà đầu tư ưu ái lựa chọn như vậy nhé.

Tokenomics của Bitcoin (BTC)

BTC có một hệ thống tokenomics khá ổn định khi tổng lượng cung được tạo ra sẽ kéo dài sau 140 năm. Sẽ có 21.000.000 đồng BTC được tạo ra với tốc độ giảm 1 nửa (Halving bitcoin) sau mỗi 4 năm hoặc lâu hơn. Hiện nay, khoảng hơn 19.000.000 BTC đã tồn tại, vì vậy sẽ chỉ còn gần 2.000.000 đồng BTC nữa sẽ được phát hành trong 120 năm tới.

 

Điều đó có nghĩa là hơn % nguồn cung đã được lưu hành và ở đây sẽ chỉ có gần 10% Bitcoin còn lại sẽ được phát hành mới trong 100 năm kể từ bây giờ, vì vậy bạn không phải lo lắng bất kỳ áp lực lạm phát nghiêm trọng nào làm giảm giá trị của BTC nữa. Hơn nữa, BTC được phân phối rất công bằng, bởi nó là đồng coin do các thợ đào khai thác nên hoàn toàn phi tập trung.

=> Tất cả những điều này đã giúp BTC củng cố vị trí trở thành đồng coin top đầu hiện nay.

Tokenomics của Ethereum (ETH)

Còn Ethereum thì sao? Nguồn cung lưu hành là khoảng 120.000.000 và không có giới hạn về số lượng Ether có thể tồn tại. Nhưng lượng phát thải ròng của Ethereum gần đây đã được điều chỉnh thông qua cơ chế ghi để nó đạt được nguồn cung ổn định, thậm chí có khả năng giảm phát, dẫn đến tổng số sẽ dao động khoảng 100 – 120 triệu token.

Chính vì vậy, ETH cũng là một đồng coin khá yên tâm không lo lạm phát, thậm chí có thể coi là giảm phát. Bạn hoàn toàn có thể tin tưởng vào tokenomics của nó.

Tokenomics của Binance Coin (BNB)

• Tổng cung ban đầu: 200,000,000 BNB.
• Thời gian unlock: 5 năm (đã unlock 100%).
• Kèm theo cơ chế burn cho tới khi Circulating Supply còn 100,000,000 BNB.

⇒ Giúp giảm phát, tạo động lực tăng giá và tạo động lực hold cho BNB holder.

Nhưng điểm mạnh của token BNB không chỉ ở lưu thông và cơ chế burn coin, mà chính là ở công dụng token của nó. Điểm sáng nhất đối với BNB chính là việc thiết kế token use cases cho phép BNB được ứng dụng triệt để ở sàn Binance và mạng lưới Binance Smart Chain.

• Sàn Binance: Giảm phí giao dịch, Tham gia Launchpad, Staking, Thế chấp & Vay, Giao dịch phái sinh,…
• Binance Smart Chain: Phí mạng lưới, Đơn vị tiền tệ chính, Staking, Farming (BNB được sử dụng như tài sản chính để tạo cặp thanh khoản, tương tự ETH ở hệ Ethereum và đây là nhân tố chính khiến buy demand của BNB tăng trưởng mạnh).

=> Mình đánh giá rất cao tokenomics của BNB, và nhận thấy rằng đây là dự án có hệ thống tokenomics tốt nhất hiện nay.

Tokenomics của Dogecoin (DOGE)

Dogecoin có thể đào, nên nó không có giới hạn về nguồn cung tối đa. Điều này hoàn toàn trái ngược với Bitcoin, vốn được thiết kế để không bao giờ vượt quá 21 triệu đồng – mức mà nó sẽ đạt được vào năm 2140.

Đội ngũ Dogecoin làm điều này vì mục đích cố tình làm cho nguồn cung của nó trở nên dồi dào. Bởi nếu nguồn cung dồi dào thì sẽ không khuyến khích các thợ đào tham gia đào nữa.

Và quy luật cung và cầu có nghĩa là, nếu không có sự khan hiếm, giá coin sẽ rẻ. Đây cũng chính là lý do tại sao giá Dogecoin lại thấp như vậy. Ngoài ra, thì hiện tại Dogecoin không có công dụng nào nổi bật, còn người sở hữu DOGE top 1 thì nắm giữ tới tận 28% tổng nguồn cung Dogecoin.

=> Mình không đánh giá cao tokenomics của Dogecoin, và thấy rằng đây là dự án rất dễ bị bơm thổi.

Tokenomics của Pancakeswap (CAKE)

CAKE là native token của nền tảng AMM DEX Pancakeswap trên hệ sinh thái Binance Smart Chain.

• CAKE không có tổng cung (Không có số CAKE giới hạn).
• 530,000 CAKE được phân phối mỗi ngày thông qua Syrup Pool, Farming Pool và Lottery Pool.
• CAKE sẽ được burn khi user sử dụng BẤT KỲ sản phẩm của Pancakeswap.

CAKE được thiết kế để ứng dụng toàn diện trong các sản phẩm của Pancakeswap, bao gồm Syrup Pool (Staking), Staking để tham gia IFO, Phương tiện thanh toán trong Lottery và Prediction.

⇒ Mặc dù không có tổng cung nhưng Pancakeswap kiểm soát rất tốt cung lưu thông của CAKE, giúp kiểm soát cân bằng giữa Token Release và Token Burn. Pancakeswap đã rất khéo léo trong việc tăng ứng dụng của CAKE token trong nền tảng để tạo Buy Demand cho CAKE, cũng như duy trì Incentive cho CAKE holder. Chính vì thế CAKE đã có mức tăng trưởng rất mạnh kể từ khi được launch.

Trên đây là những thông tin về tokenomics là gì cũng như cách phân tích tokenomics của một đồng coin. Có thể thấy, tokenomics là một khái niệm thiết yếu bạn cần hiểu khi quyết định đầu tư vào loại tiền điện tử nào , vì các yếu tố bao gồm sẽ có tác động đáng kể đến khoản đầu tư của bạn. Mặc dù vậy, hãy cố gắng nghiên cứu thêm nhiều thông tin khác như: thông tin vĩ mô, thông tin về nhóm dự án, hiệu suất giá của đồng coin, ứng dụng của đồng coin đó trong tương lai… để có được một cái nhìn tổng quát và chính xác nhất nhất có thể nhé.

Bài viết khá dài, nhưng nếu bạn còn có gì thắc mắc, thì hãy để lại bình luận bên dưới để trao đổi với chúng mình nhé. Cảm ơn bạn đã đọc bài và chúc bạn đầu tư thành công.